بارها شده است خانمی مراجعه می کند و ادعا می کند شوهرش به دلیل ناتوانی وی از دخول وی را تهدید به طلاق نموده و تنها چند روز بیشتر فرصت ندارد. خانمی دیگر که متاسفانه دیرتر به فکر افتاده و می گوید 8 سال است ازدواج کردیم و هنوز رابطه جنسی نداریم. قید اینکار را به علت درد کشیدن من زدیم. اما الان می ترسم نکنه شوهرم با زن دیگری باشد.

مشکل دیگر این است که برخی از این خانمها روش های نادرستی را برای درمان انتخاب می نمایند. برخی به دنبال طلسم و جادو میروند، برخی به دنبال برداشتن پرده بکارت با دستگاه می افتند و ... که البته همه این روشها نادرست و همراه با عود دوباره است. البته این ناآگاهی از ضعف رسانه ها و مراکز بهداشتی و درمانی نیز می باشد.

واژینیسم نام این بیماری زنانه است. یک اختلال روانی- جنسی که بر توانایی جنسی زنان در رابطه زناشویی تاثیر منفی می گذارد.اغلب زنان، واژینیسم را بصورت انقباض و درد ناگهانی در هنگام نزدیکی، توصیف میکنندو درد ناشی از این حادثه،برقراری رابطه زناشویی را غیرممکن میکند. این مشکل ناشی از انقباض خودبخود و غیر ارادی عضلات کف لگن می باشد.

حتی اگر به این مشکل دچار نیستید نیز این مقاله را بخوانید. شاید بتوانید زوجی را از این مشکل نجات بدهید و یا حتی از طلاق عاطفی و یا قانونی پیشگیری نمایید. اگرچه آمار رسمی از این مساله نداریم اما حداقل هفته ای یک زوج با این مساله مراجعه می نمایند و جای خوشبختی است که درمان های روانشناختی (بویژه با همراهی همسر) اثربخش ترین درمان نسبت به دارو، هیپنوتیزم، عمل جراحی و ... می باشد. البته بهتر است چنین درمانی توسط تیم تخصصی متشکل از درمانگر خانم و آقا (روانشناس متخصص در مسایل جنسی) و یک نفر متخصص زنان و زایمان انجام بگیرد تا زوجین در بیان مشکلات خود راحت تر باشند. چنانچه مشکل خانم جسمی نباشد و متخصص زنان و زایمان نیز این قضیه را تایید نماید جلسات رواندرمانی آغاز می گردد.

قسمت دوم

در ابتدا به انواع و علل عمده واژینیسم که طی این چند سال با آن برخورد کرده ام می پردازم و سپس راهکارهای ابتدایی برای هر مشکل را بررسی می کنیم.

انواع واژینیسم

زنان ممکن است در هر سن و مرحله ای از زندگیشان، واژینیسم را تجربه کنند. این عارضه بر اساس زمان شروع و بروز، در دو گروه عمده اولیه و ثانویه تقسیم بندی می شود.

واژینیسم اولیه به مواردی اطلاق می شود که زن در اولین تجربه جنسی دچار انقباض واژن شده و مرد در هنگام دخول با مانع برخورد می کند. این عارضه، علت مشکلی به نام ازدواج به وصال نرسیده است که در طی آن زوج هرگز موفق به نزدیکی نشده اند.

واژینیسم ثانویه، به تجربه انقباضات واژن بعد از یک دوره رابطه جنسی موفق گفته می شود و زن ممکن است پس از سالها انجام رابطه جنسی بر اثر مشکلی مانند عفونت و واکنشهای روانی نسبت به همسر و فعالیت جنسی، دچار درد و انقباض در هنگام دخول گردد. ممکن است علت اولیه درمان شده و یا بهبود یابد اما واژینیسم ناشی از آن همچنان باقی مانده و دخول را دردناک یا غیر ممکن سازد و یا حتی در رسیدن فرد به ارگاسم ، اختلال ایجاد کند. بنابراین در واژینیسم ثانویه یکی از مهمترین علل، وجود تعارض با همسر است. چرا که قبلا زن و شوهر توانایی نزدیکی را داشته اند اما اکنون از این امر ناتوان شده اند.

علل واژینیسم

اغلب این مشکلات به دلیل عوامل روحی و روانی است؛ یعنی به علت وجود یک سری اختلالات مانند اختلالات اضطرابی مانند افسردگی، اضطراب، سابقه یک رابطه زناشویی دردناک و انتظارات منفی در مورد دخول مثلا ترس ازپارگی و خونریزی شدید، موجب بروز افکار ترسناکی در ذهن فرد می شود که به دنبال آن،ترس از دخول و درد همراه با مقاربت ایجاد می گردد.

عوامل زمینه ساز این بیماری شامل موارد زیر هستند:

1-   رابطه جنسی شتابزده در شب اول عروسی و تجربه دردناک ناشی از این مساله که متاسفانه یکی از عوامل اصلی می باشد. البته امروزه به دلیل افزایش آگاهی به تدریج از تعداد بیمارانی که به این علت مبتلا شده اند کاسته می شود. اما هنوز هم در میان برخی خانواده ها به علت آگاهی پایین، پایبندی به برخی سنت های غلط (مثل شب زفاف و ...) مواردی اینچنین دیده می شود.

2-   ناآگاهی ازبدن و عملکرد دستگاه تناسلی زن: بسیاری از این بیماران حتی آگاهی و آموزش اولیه ای در مورد اندام تناسلی خود و نحوه کارکرد آن ندارند. بافت واژن زنان قابلیت انعطاف پذیری بالایی دارد، اما برخی خانم ها گمان می کنند رابطه جنسی ممکن است برای آنها آسیب زا و یا حتی کشنده باشد.

3-   باورهای غلط: برخی از این بیماران، ترس خود را از زنان همسایه، مادربزرگ، خاله خانم و ... به عاریت گرفته اند. متاسفانه شنیدن برخی افسانه ها مثل "فلانی اولین شب عروسیش کارش به بیمارستان کشید" و امثالهم باعث ریشه دواندن چنین ترسی در دختران می گردد.

4-   و نیز ناآشنایی با روشهای فعالیت جنسی، اطلاعات غلط و نا اگاهی در مورد فعالیت جنسی و یا احساس گناه در این مورد ،ترس بیش از حد از همسر به دلیل خشونت های او، تفاوتهای فرهنگی زن و شوهر در مورد روابط جنسیوسابقه بیماری، جراحیو مداخلات پزشکی هم می تواند به طور ناخودآگاه و ناآگاهانه منجر به انقباض عضلات کف لگن و ایجاد درد شود.

5-   دخالت خانواده ها: خانم و آقایی با شکایت از چنین مساله ای به کلینیک مراجعه نمودند در حالیکه مادر آقا و خواهر خانم نیز اصرار داشتند وارد اتاق مشاوره شوند زیرا از همه چیز خبر داشتند.روشن است که چنین مساله ای خود می تواند، بیماری را تشدید کرده و حتی زندگی زناشویی را به جبهه ای تبدیل نماید که هر کدام از زوجین به دنبال مقصر بگردند. مادرشوهر ادعا می کند عروس نازنازی است و خواهر خانم ادعا می کند آقا خیلی سنتی و عجول است و در این بین گریه های خانم و خشم فروخورده آقا است که بیشتر از هر چیز نادیده گرفته می شود.

قسمت سوم:

راهکارهایی که طی درمان برای هر یک از این علل، به طور عمده تری بررسی می شوند عبارتند از:

1-   متاسفانه با بالا رفتن سن ازدواج دختران رابطه جنسی یک شبه دشوارتر نیز می گردد. هر چه سن دختر بالاتر می رود دخول و انعطاف پذیری واژن برای پذیرش رابطه جنسی اول اندکی دشوارتر می گردد. علاوه بر این روحیه حساس زن نیز اجازه رابطه جنسی عجولانه و پر از استرس شب عروسی را به هیچ وجه نمیدهد. بنابراین بهتر است برای پیشگیری از چنین بیماری، دخول را طی چند شب و در برخی از موارد تحت نظر پزشک طی چند هفته نیز ادامه داد و صبر بیشتری پیشه نمود.

2-   خوشبختانه با وجود گسترش اینترنت، کارگاه ها و کتاب های آموزشی زوجین جوان می توانند قبل از هر اقدامی آگاهی هر چند مختصری راجع به رابطه جنسی در ازدواج کسب نمایند. غریزه جنسی انسان مانند حیوانات نیست و مهارتهای بیشتری مثل معاشقه، ملامسه و ... برای به حداکثر رسیدن رضایت لازم است.

3-   افکار منفی را از سر خود دور کنید. چنین اتفاقی برای شما نمی افتد به شرط آنکه اصول دیگر را رعایت کنید. صبور باشید، با همسر خود در این رابطه صحبت کنید و مرحله به مرحله پیش بروید. حتی اگر احتمال مشکل خاصی را می دهید می توانید در مشاوره پیش از ازدواج و یا در همان مراحل اول اقدام به بررسی مساله و حل آن نمایید.

4-   معمولا روانشناس متخصص، تنها به یک نوع درمان اکتفا نمیکند. آموزش ریلکسیشن، تعدیل تفکرات، روشهای رفتاری و روانکاوی همگی به حل همه جانبه مشکل اقدام می نمایند.

5-   به محض شروع درمان، پای خانواده ها را از این قضیه کنار بکشید. هر زمان که دوستان و یا اعضای خانواده پیگیر شدند میتوانید به صورت بگویید درمان را شروع کرده ایم و انشالله تا چند هفته یا ماه آینده به نتیجه برسیم. فراموش نکنید که استرس علت تشدید این مشکل است و آماده کردن جواب برای افراد فامیل خود منبع استرس است.

آقایان محترم باید دقت داشته باشند که این مساله نوعی بیماری قابل علاج و زودگذر است. اما متاسفانه برخی آن را بر حساب ناز کردن خانم و یا عدم تمایل به رابطه جنسی می گذارند. فراموش نکنید این مساله هر چه زودتر درمان شود بهتر است. با گذشتن سن ازدواج متاسفانه زوجین علاوه بر اینکه سردتر شده و کمتر تمایل به ادامه درمان دارند، مشکلات ارتباطی و احساسی نیز به این مشکل جنسی اضافه می گردد.

نتیجه گیری

متاسفانه در کشور ما در بسیاری از موارد، درمانهای اصولی برای این بیماری ارائه نمی شود. برخی از مردم براساس عقاید عامیانه، عدم توانایی دخول و نزدیکی را به طلسم و جادو نسبت می دهند و برای درمان آن متوسل به روشهای خرافی عجیب و غریبی مانند دعا نویسی، باز کردن قفل توسط دعا نویس و ... می شوند. برخی دیگر عللی مانند وجود هفت پرده و ... را برای این بیماری بر می شمارند و باز کردن پرده بکارت با عمل جراحی را به عنوان درمان این اختلال می شناسند. درحالی که این مشکل هیچ ارتباطی به ضخامت پرده بکارت نداشته و باز کردن پرده بکارت در طی عمل، هیچ تاثیری در درمان این اختلال ندارد. استفاده از ژلها و کرمهای لیز کننده به تنهایی نیز معمولا کمکی به درمان نمی کنند، گرچه توسط بسیاری از افراد توصیه می شوند.

کلید اساسی در درمان، ایجاد تغییرات شناختی در فرد و آمادگی برای انجام مقاربت است و خبر خوب برای مبتلایان به این بیماری این است که این بیماری، درمان پذیرترین اختلال جنسی می باشد و با روشهای جدید رواندرمانی، بیش از 90 درصد بیماران بهبود می یابند. اغلب بیماران از تغییری که درطی درمان و پس از ان در زندگیشان پدید آمده ، شگفت زده می شوند. جالب است که خانم هایی موفقیت بیشتری دارند که همسرانشان همکاری لازم را در طی درمان داشته باشند. توصیه می شود برای رسیدن به نتیجه درمانی بهتر حتما به درمانگر خانم و یا تیم درمانی (هم درمانگر خانم و هم آقا) مراجعه شود.